Aan het begin van het seizoen is het altijd weer een feestje om de nieuwe zaadcatalogus in de brievenbus te krijgen. Met alle mooie foto’s heb ik alweer helemaal zin in het voorjaar. Maar voordat ik aan de slag kan gaan met zaaien is het wel handig om te weten of ik genoeg zaaigoed in huis heb.
Als je een aantal jaren aan het tuinieren bent, heb je waarschijnlijk al een hele voorraad aan zaden verzameld. Het is gemakkelijk om elk jaar weer vol enthousiasme nieuwe zaden te kopen. Maar heb je deze allemaal nodig? En wat doe je met het zaad dat je overhoudt? Hoe lang kun je dit nog gebruiken?
Wees niet verbaasd als je bewaarde zaadgoed niet goed opkomt. Groentezaden behouden niet voor altijd hun kiemkracht. Afhankelijk van de groentesoort verliest het zaad na 2 tot 6 jaar zijn kiemkracht.
Is mijn zaadgoed nog steeds kiemkrachtig?
Voordat je nieuw zaadgoed gaat bestellen is het handig om te kijken wat je nog hebt liggen. Bekijk vervolgens of het zaadgoed niet te oud is. Veel zaadgoedbedrijven zetten de houdbaarheidsdatum op de verpakking, terwijl andere bedrijven het productiejaar vermelden. Goed om hier op te letten.
Na verloop van jaren zal de kiemkracht van zaden afnemen. Dit betekent niet dat niks meer opkomt. Alleen het áántal zaden dat kiemt neemt snel af.
De bewaarcondities van het zaadgoed hebben ook invloed op de houdbaarheid van zaden. Onder de juiste omstandigheden zal het langer zijn kiemkracht behouden. Hierover later nog meer in dit artikel.
Staat het productiejaar vermeld op de verpakking dan kun je zelf gemakkelijk uitrekenen tot wanneer het zaadgoed kiemkrachtig is. Hieronder zie je een lijst waarop je kunt zien hoe lang het zaad zijn kiemkracht behoudt.
Hierbij een overzicht van de belangrijkste verschillen in kiemkracht per groentesoort:
Prei, Pastinaak: 2 jaar
Peterselie, Paprika, Bonen, erwten: 3 jaar
Slasoorten, Wortel: 4 jaar
Koolgewassen: 4-5 jaar
Andijvie, Spinazie, Bieten: 5 jaar
Komkommerachtigen, Tomaten: 5 jaar
Opvallend is dat prei en pastinaak maar kort kiemkrachtig zijn. Voor een goede opbrengst kun je dit zaad beter niet langer dan 2 jaar bewaren.
Doe zelf een kiemtest
Twijfel je of je zaden nog te gebruiken zijn dit seizoen? Doe eenvoudig een kleine kiemtest om het kiempercentage te berekenen. Zaai minimaal 20 zaden (het liefst 100 zaden voor een betrouwbaardere uitkomst). Zaaien kan in zaaigrond of op vochtig keukenpapier. Houd wel rekening met de juiste kiemtemperatuur van de groentesoort. Je kunt nu zelf eenvoudig het kiempercentage berekenen:
“Aantal gekiemde zaden” delen door “totaal aantal zaden” x 100 = kiempercentage
Is het kiempercentage lager dan 80%? Dan gaat de kwaliteit snel achteruit. Kiempercentages lager dan 50%? De kwaliteit van de zaden is niet meer goed.
Hoe bewaar je je zaadgoed zo goed mogelijk?
Om zo lang mogelijk een goed kiemresultaat te behalen, is het belangrijk om je zaden goed te bewaren. Het beste bewaar je ze koel, droog en in het donker. Hoe lager de temperaturen des te langer de zaden hun kiemkracht behouden. Belangrijk hierbij is dat het zaad droog bewaard wordt!
Een koele plek in de kelder of koelkast is te vochtig. Papieren of plastic zakjes zijn niet voldoende om vocht buiten te houden.
Een goede oplossing is het bewaren van zakjes zaad in een grote weckpot die goed afsluit. Je kunt er nog wat zakjes met silicagel aan toevoegen om overtollig vocht op te nemen. Een goed afgesloten weckpot kun je op deze manier prima in de kelder zetten.
Heb je zaadgoed dat je langer dan 5 jaar wilt bewaren? Dan kun dit ook bewaren in de diepvries. Voorwaarde is dat de zaden echt helemaal droog zijn en luchtdicht verpakt.
Zaden die je dit komende seizoen nodig hebt, kun je handig bewaren in opbergbakken met vakken erin. Je hebt alle zaden bij de hand en je kunt ze gelijk sorteren op gewasgroep of plantenfamilie.
Waar kan ik het beste zaden kopen?
Moestuinzaden vind je tegenwoordig in elk tuincentrum. Op steeds meer plekken worden zaden verkocht. Online zijn er ook tal van webshops die groentezaden verkopen. Niet elk merk of bedrijf heeft dezelfde kwaliteit.
Persoonlijk kies ik altijd voor biologisch zaaigoed. Deze zaden zijn verbouwd zonder kunstmest en pesticiden. Het zijn rassen die al goed zijn geselecteerd voor de biologische teelt.
In de gangbare zaadgoedvermeerdering worden veel pesticiden gebruikt tijdens de groei en afrijping van de zaden. Bovendien worden er vaak schimmelwerende coatings gebruikt. Ik kies er zelf voor om deze zaden niet te gebruiken.
Een goede webshop voor biologische zaden is bijvoorbeeld de Bolster. Zelf koop ik veel zaadgoed bij het Duitse bedrijf Bingenheimersaatgut. Dit bedrijf heeft een ruime keuze aan zaadvaste rassen.
Hoeveel zaadgoed heb ik nodig?
Voordat je zaadgoed gaat bestellen is het handig om te weten hoeveel zaad je nodig hebt. Op de verpakking staat meestal vermeld voor hoeveel M2 of voor hoeveel planten de inhoud is.
Het is even een klusje om uit te rekenen hoeveel zaad je van elke soort nodig hebt. De handige Planning Tool helpt je hierbij. Je maakt gemakkelijk een teeltplan voor het hele seizoen. Je ziet nu hoeveel planten je gaat kweken en hoeveel zaadgoed je nodig hebt. Jouw seizoen kan beginnen.
Direct aan de slag met de Teeltplanning Tool
